طرØواره درمانی (Schema Therapy) یکی از شیوه‌های روان‌درمانی تلÙیقی است Ú©Ù‡ جÙری یانگ روان‌شناس آمریکایی آن را پایه‌گذاری کرده است.
منظور از طرØواره (Schema) مجموعه‌ای از باورهای بنیادین Ùˆ الگوهای Ùکری است Ú©Ù‡ Øول یک موضوع در ذهن Ùرد Ø´Ú©Ù„ گرÙته‌اند Ùˆ منجر به بروز رÙتارهای خاصی می‌شوند.
در طرØواره درمانی، طرØواره‌های ناسازگار اولیه Ú©Ù‡ در زبان عامیانه به آنها تله‌های زندگی (Life Traps) نیز Ú¯Ùته می‌شود، مورد توجه قرار می‌گیرند.
جÙری یانگ | طرØواره درمانی چیست؟
یانگ Ú©Ù‡ خودش از دانش‌آموختگان مکتب روان‌درمانی شناختی رÙتاری (CBT) بود متوجه شد این درمان در مورد بخشی از مراجعانش کارآمد نیست Ùˆ منجر به تغییر الگوهای شناختی Ùˆ هیجانی ناکارآمد Ùˆ ایجاد رÙتارهای کارآمد در آنها نمی‌شود.
آیا به دنبال مشاوره روانشناسی آنلاین متخصص Ùˆ ØرÙÙ‡ ای Ù…ÛŒ گردید؟
ما به شما کمک می کنیم:
او با بهره گرÙتن از تکنیک‌ها Ùˆ Ù…Ùاهیم سایر مکاتب روان‌درمانی مانند روانکاوی، نظریه روابط موضوعی (ابژه)ØŒ نظریه دلبستگی بالبی، نظریه تØلیل رÙتار متقابل Ùˆ گشتالت درمانی، شیوهٔ جدیدی از روان‌درمانی شناختی‌-رÙتاری را پایه‌گذاری کرد Ú©Ù‡ طرØواره‌ درمانی نامگذاری شد.
بر اساس نظریه طرØواره درمانی، در صورتی Ú©Ù‡ یک یا چند تا از پنج نیاز هیجانی اصلی Ùرد در دوران کودکی به درستی تأمین نشود، طرØواره‌های ناسازگار اولیه در او Ø´Ú©Ù„ می‌گیرند. این نیازها عبارتند از:
دلبستگی ایمن به دیگران (شامل نیاز به امنیت، ثبات، Ù…Øبت Ùˆ پذیرش)
خودگردانی، Ú©Ùایت Ùˆ هویت
آزادی در بیان نیازها و هیجان‌های سالم
خود انگیختگی Ùˆ تÙریØ
Ù…Øدودیتهای واقع‌بینانه Ùˆ خویشتن‌داری
تاکنون Û±Û¸ طرØواره https://tinyurl.com/4pvrutab ناسازگار اولیه شناخته شده است Ú©Ù‡ Ø´Ø±Ø Ø¢Ù†Ù‡Ø§ را می‌توانید در سایتها Ùˆ کتب مرجع بیابید. این طرØواره‌ها منجر به شکل‌گیری اÙکار ناکارآمد، تجربه مداوم هیجانات منÙÛŒ Ùˆ بروز رÙتارهای خودتخریبی در دوران بزرگسالی می‌شوند. مثلاً Ùردی Ú©Ù‡ دائماً دیگران را تØقیر می‌کند Ùˆ قصد استثمار آنها را دارد، اØتمالاً دارای طرØوارهٔ استØقاق است یا Ùردی Ú©Ù‡ در روابطش انتظار خیانت طر٠مقابل را دارد، اØتمالاً دارای طرØواره‌ٔ بی‌اعتمادی است.
هر Ùرد در مواجهه با هر طرØواره‌ یک یا چند تا از سه سبک مقابله‌ای (Coping styles) شامل تسلیم، اجتناب Ùˆ جبران اÙراطی را انتخاب می‌کند. تسلیم یعنی پذیرش Ù…Øض Ùˆ بدون چون Ùˆ چرا، اجتناب یعنی دوری‌گزینی کامل Ùˆ جبران اÙراطی یعنی مخالÙت Ùˆ جنگیدن.
از ترکیب Û±Û¸ طرØواره Ùˆ Û³ سبک تقابلی، ÛµÛ´ وضعیت (Mode) مختل٠ممکن است در زندگی Ùرد ایجاد شود. یعنی هر Ùرد Ú©Ù‡ دارای طرØواره‌های ناسازگار اولیه است، اØتمالاً یک یا چند تا از این وضعیت‌ها را در زندگی تجربه می‌کند.
مثلاً Ùردی Ú©Ù‡ دارای طرØوارهٔ شکست است Ùˆ سبک مقابله‌ای تسلیم را انتخاب کرده، با دست خود شکستش را در تØصیل، شغل Ùˆ ازدواج رقم می‌زند Ùˆ ممکن است این موضوع را به خانواده، جامعه Ùˆ اطراÙیان ÙراÙÚ©Ù†ÛŒ کند.
این مقاله را Øتماً بخوانید: شانس چیست؟ آدم های خوش شانس Ú†Ù‡ ویژگی هایی دارند؟
در طرØواره درمانی، روان‌درمانگر ابتدا از طریق آزمون استاندارد به مراجع Ú©Ù…Ú© می‌کند نسبت به طرØواره‌های ناسازگار اولیهٔ خود آگاه شود. سپس با تلÙیقی از تکنیک‌های شناختی، هیجانی Ùˆ رÙتاری به او Ú©Ù…Ú© می‌کند به تدریج الگوهای ناکارآمد گذشته را رها کند، اÙکار Ùˆ رÙتارهای کارآمدتری را در پیش بگیرد Ùˆ اØساسات منÙی‌اش را بهتر مدیریت کند.
طرØواره درمانی از آن جهت Ú©Ù‡ در مقایسه با روانکاوی کلاسیک نسبتاً کوتاهتر Ùˆ ارزانتر است Ùˆ از طریق کتاب‌های آموزشی Ùˆ دوره‌های آزاد کوتاه‌مدت می‌توان Ù…Ùاهیم آن را Ùرا گرÙت، هم نزد درمانگران Ùˆ هم نزد مراجعان Ù…Øبوبیت یاÙته Ùˆ در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرÙته است.
معرÙÛŒ کتاب زندگی خود را دوباره بیاÙرینید
در صورتی Ú©Ù‡ تمایل دارید در مورد طرØواره درمانی اطلاعات بیشتری کسب کنید می‌توانید کتاب «زندگی خود را دوباره بیاÙرینید» اثر جÙری یانگ Ùˆ ژانت کلاسکو ترجمه Øمیدپور Ùˆ همکاران از انتشارات ارجمند را تهیه کنید Ú©Ù‡ در آن Ù…Ùاهیم پایه طرØواره درمانی برای اÙراد عادی به زبان ساده ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ø¯Ø§Ø¯Ù‡ شده Ùˆ تمرینهایی نیز در آن آمده است Ú©Ù‡ می‌توان از آن به عنوان مکمل (Ùˆ نه جایگزین)‌ طرØواره درمانی استÙاده کرد.
سید ساجد متولیاناینستاگرام کلینیک ایران
با هم Ùیلم معرÙÛŒ کتاب زندگی خود را دوباره بیاÙرینید را ببینیم:
چرا Ù…ÛŒ شود عاشق طرØواره درمانی بود؟
همانطور Ú©Ù‡ دکتر جÙری یانگ اشاره می‌کند، این رویکرد سیستمی است یکپارچه Ú©Ù‡ در آن از تمام تکنیک‌های کاربردی رویکرد‌های دیگر می‌توان استÙاده کرد:
در قسمت شناختی این درمان می‌توانم از تکنیک‌های رویکرد شناختی رÙتاری CBT Ùˆ ACT استÙاده کنم.
در قسمت‌ تجربی می‌توانم از تکنیک‌های گشتالت، هیپنوتراپی Ùˆ روان تØلیلگری استÙاده کنم.
درقسمت الگو Ø´Ú©Ù†ÛŒ رÙتاری می‌توان از تمام آموزه‌ها در مهارت زندگی برای Ú©Ù…Ú© به مراجع بهره برد، با ماتریکس اکت ÙˆÛŒ را نسبت به الگوهای رÙتاری ناکارآمد آگاه کرده Ùˆ از تکنیک‌های واقعیت درمانی او را به سمت زندگی بهتر هدایت نمود.
با استÙاده از بازوالدینی Øد Ùˆ مرزدار، صمیمیت، پذیرش غیرمشروط Ùˆ خلوص مکتب راجرز را به مراجع هدیه بدهم.
ذهنیت‌های طرØواره‌ای، نظریه تØلیل رÙتار متقابل اریک برن را به نهایت بلوغ رسانده Ùˆ ما را علاوه بر ذهنیت‌های توسعه یاÙته در والد Ùˆ کودک، با ذهنیت‌های مقابله‌ای ناسازگار نیز آشنا می‌کند.
در بعد شخصیت شناسی، کمک می‌کند تا شناخت‌های آلوده به هیجان را پاک کرده و به خودشناسی ناب تری برسیم.
در بÙعد رابطه عاطÙÛŒ Ú©Ù…Ú© می‌کند تا از جذابیت‌های طرØواره‌ای یا اسکیما کمیستری Ùاصله گرÙته Ùˆ دلبستگی سالم را از وابستگی مخرب تشخیص دهیم.
برای تمام گلوگاه‌های زندگی، انتخاب رشته، شغل، همسر، Ùرزندپروری، Ùˆ انتخاب Ù…ØÙ„ زندگی Øر٠برای Ú¯Ùتن دارد.
با ریشه‌یابی هدÙمند در کوتاهترین زمان، مراجع را متوجه این موضوع می‌کند Ú©Ù‡ بسیاری از ترس‌ها Ùˆ نگرانی‌هایش واقعیت خارجی نداشته Ùˆ با توجه به تجارب کودکی در ذهنش کاشته شده‌اند.
Øتی برای تعدیل قضاوت‌های طرØواره‌ای می‌توان از تکنیک‌های خودآگاهی در مایندÙولنس بیشترین بهره را برد.